Enkele jaren geleden werd Solveig getroffen door kanker. In haar getuigenis benadrukt ze het belang om aan een Bijbelse kijk op het lijden vast te houden. Gods Woord is waarheid en maakt mensen vrij. Wie ernstig ziek is, kan het gevoel hebben ‘uitgeschakeld’ te zijn. Maar ook dán heeft God ons leven in Zijn hand. Zolang we leven blijft Gods plan met ons hier op aarde ononderbroken ‘dóórlopen’. Het kan een tijd zijn waarin we nog belangrijke levenslessen moeten leren en sterker overtuigd worden van Zijn eeuwige liefde en tegenwoordigheid in ons leven. Hij wil ons leren om in en door het lijden heen op Christus gericht te blijven, te overwinnen en Zijn naam te verheerlijken.
Om het met de woorden van een vriendin te zeggen: “Er zijn van die ervaringen waar je niet voor kiest.” “Dat is overduidelijk!”, denk je wellicht. Niettemin gaan we er makkelijk achteloos aan voorbij dat het leven zelden verloopt zoals gepland. Als er plots iets gebeurt wat we niet hadden verwacht, kunnen we ons overrompeld voelen. Voor mij persoonlijk is borstkanker krijgen als je 31 bent zo’n ervaring.
Over deze ervaring valt er veel te vertellen, maar ik zal mij beperken tot enkele kanttekeningen en adviezen die gebaseerd zijn op wat ik zelf heb meegemaakt. Ik heb er ook naar gestreefd dat die voor zoveel mogelijk mensen nuttig zouden zijn. Daarbij hoop ik niet alleen christenen die op dit moment deze ziekte doormaken een hart onder de riem te steken, maar wil ik ook iedereen uitnodigen om na te denken over hoe met dit soort beproevingen om te gaan.
In tijden van beproeving maken een vertrouwelijke relatie met God en een goed doordachte theologie het verschil
Jezus illustreert dit principe met de gelijkenis van de dwaze en de wijze bouwer (Matt. 7:24-27) die hun huis (dit wil zeggen: hun leven) bouwen op zand (dwaasheid) of op de rots (het Woord van God). De gevolgen worden duidelijk wanneer er een storm (een beproeving) opsteekt: het ene huis stort in, het andere blijft overeind staan. In een innige, vertrouwelijke relatie met God worden we aangemoedigd op Hem te vertrouwen, ondanks wat de omstandigheden ons misschien laten geloven. En een goed doordachte, betrouwbare theologie helpt om twijfels en dwaalleer te bestrijden.2
Toen de artsen me vertelden dat mijn borst zou worden geamputeerd, kwam mij 1 Kor. 15 in gedachten. Weten dat God me ooit met een nieuw lichaam zal opwekken, hielp mij onmiddellijk om die schokkende boodschap in het juiste perspectief te plaatsen. Mijn huidige lichaam is sterfelijk, onvolmaakt en slechts tijdelijk. Het wordt niet alsmaar jonger, maar takelt geleidelijk af, richting ontbinding. Bij de opstanding zal God me een volmaakt en eeuwig lichaam geven. Deze waarheid veranderde voor mij alles.
Het is dus sterk aan te raden je van tevoren op moeilijkheden voor te bereiden. Waarom?
- We maken allemaal beproevingen mee (het overkomt niet alleen maar ‘de anderen’). Ieder van ons kan ook door kanker worden getroffen, zelfs wanneer we nog jong zijn en normaal gesproken in goede gezondheid verkeren!
- We weten helemaal niet wanneer er beproevingen op onze weg zullen komen. We moeten er altijd op voorbereid zijn.
Ik ben ziek, maar het gaat wel nog altijd over míj
Het verband tussen onze identiteit en de ziekte die we doormaken, is een ander onderwerp dat volgens mij belangrijk is om onder de aandacht te brengen.
Ten eerste: ik word niet nutteloos en overbodig doordat ik ziek ben
“(…) we zijn Zijn maaksel, geschapen in Christus Jezus om goede werken te doen, die God van tevoren bereid heeft, opdat wij daarin zouden wandelen” (Ef. 2:10). Het is God Zelf die onze goede werken heeft uitgedacht en voorbereid.
Wij hebben soms een nogal precieze (zelfs kortzichtige, bekrompen) opvatting over hoe God ons in Zijn plan zou moeten gebruiken. Maar elke beproeving (of nieuwe ervaring) is ook een kans om tot nieuwe inzichten te komen of bepaalde personen te ontmoeten die voorheen moeilijk bereikbaar waren.
Ikzelf moest mijn ambities om de gemeente te dienen flink terugschroeven, terwijl ik net mijn agenda had gereorganiseerd om me juist méér in te zetten. Maar toen mijn dokter me ineens vroeg om voor twee aula’s studenten geneeskunde te komen “getuigen” over mijn ervaring, stond ik door die voorzienigheid van God gewoon perplex!
Ten tweede: ik verlies mijn waarde als mens niet als ik niet langer de kracht heb om te dienen
We voelen ons misschien beperkt in onze bewegingsvrijheid, bijvoorbeeld omdat we een tijd in het ziekenhuis moeten doorbrengen, of omdat we verzwakt zijn enzovoort. Maar ‘christen zijn’ bestaat niet in de eerste plaats in ‘doen’ (al wordt er in onze kringen veel – soms te veel – nadruk gelegd op ‘zich actief inzetten’). Onze identiteit is immers niet gebaseerd op wat wíj kunnen doen, maar op het werk van Christus (Ef. 1:4-6; 1 Petr. 1:3-5; Joh. 10:28).
Ik heb nog steeds een rol te vervullen
Te beginnen met bidden (1 Thess. 5:17). Je hebt wellicht al getuigenissen gehoord over christenen die bedlegerig waren, soms jarenlang, maar die deze tijd gebruikten om veel te bidden. Zij leverden een onschatbare bijdrage aan de voortgang van Gods Koninkrijk – vanuit hun bed!
Ik wil graag ook de volgende punten benadrukken:
Kies ervoor om te geloven
Ondanks de moeilijke omstandigheden, ondanks de lichamelijke en/of emotionele pijn. Geloof van harte dat God volkomen goed, trouw, rechtvaardig, liefdevol, almachtig en soeverein is en dat Zijn Woord de waarheid is. “Heilig hen door Uw waarheid; Uw woord is de waarheid” (Joh. 17:17).
Aanvaard dat je leven niet van jou is (of leer het los te laten)
Ons leven behoort aan God toe (gelukkig maar!), aan de Schepper en Rechter van het universum, die ook onze Vader is en die alle hierboven genoemde kwaliteiten bezit. Uiteindelijk is het Zijn plan dat gerealiseerd wordt, Zijn wil die gedaan wordt, ook al snappen wij nauwelijks iets van wat er gebeurt (Spr. 16:1; Jes. 55:8-9).
Verwelkom het werk van de Heilige Geest in je
God gebruikt beproevingen om ons te transformeren tot discipelen die in de voetsporen van Jezus wandelen. Bovendien eindigt de strijd tegen de zonde niet wanneer we ziek worden. Ziek zijn is geen ‘vrijbrief’ om onze houding (onze zonden) te rechtvaardigen of te vergoelijken. De Heilige Geest zal ook deze moeilijke omstandigheden gebruiken om het heiligingsproces in ons voort te zetten en bepaalde deugden (denk bijvoorbeeld aan de vrucht van de Geest in Gal. 5:22-23) dieper in ons te verankeren.
Zijn doel is ook dat we steeds meer aspecten van ons leven onder het gezag van God zullen plaatsen en steeds meer op Hém vertrouwen, dat onze dankbaarheid zal toenemen (zie ook het laatste punt) en dat ons inlevingsvermogen zal groeien. Ook leert Hij ons om vanuit een gereinigd en meer toegewijd hart de Vader te aanroepen enzovoort.
Dit hele heiligingsproces met zijn vele facetten heeft een eeuwigheidswaarde, want het gaat van God uit. Het is Zijn werk in ons. Hij is het die deze vernieuwing in ons hart en leven teweegbrengt. Onze bijdrage, onze verantwoordelijkheid bestaat erin het heiligingsproces te aanvaarden, ons aan Hem over te geven en te doen wat Hij verlangt (Rom. 6:13; Ef. 4:30; 1 Thess. 5:19). En dat is Hem net zo dierbaar als onze dagelijkse dienst voor Hem.3
Cultiveer dankbaarheid
Tot slot zou ik iedereen willen aansporen geestelijke veerkracht te ontwikkelen door middel van dankbaarheid. God danken in alle omstandigheden is in feite een deugd die we elke dag moeten beoefenen (1 Thess. 5:18). Een houding van dankbaarheid helpt ons om niet in wanhoop weg te zinken. Want als christen hebben we altijd redenen om God te danken, dus om ons te verheugen en hoop te koesteren in vertrouwen en vrede – ook in situaties die uitzichtloos lijken.
Het is inderdaad een feit dat, ook als we ernstig ziek zijn, onze naam voor eeuwig in “het boek des levens” geschreven staat. Aan beproevingen daarentegen zal een einde komen (Luk. 10:20; 1 Kor.15:57)4.
Eindnoten
- (Noot van de vertaler) Solveig Dret groeide op in een voorstad van Parijs. Al in haar kindertijd kwam ze tot geloof in Jezus Christus en toen ze 15 was liet ze zich dopen. Daarna volgden enkele turbulente jaren waarin haar relatie met God zwaar onder druk kwam te staan.
Toen ze een dieper inzicht kreeg in wat genade betekent, wijdde ze haar hart opnieuw aan God toe. Ze was toen 23. Gedreven door een verlangen naar geloofsverdieping kwam zij in 2013 naar België om te studeren aan het Institut Biblique de Bruxelles, waar zij in 2017 afstudeerde. Zij behaalde daarna nog een bachelor in de godsdienstwetenschappen aan de Université Catholique de Louvain.
Ze werkt als vertaalster en consultant voor christelijke organisaties. Samen met haar man zet ze zich ook in voor de Evangelisch-Protestantse Gemeente van Brussel-Woluwe. - Ik denk bijvoorbeeld aan de opvatting dat ziekte beslist een straf van God is voor een specifieke zonde, ofwel de opvatting dat – logisch gezien – God ons hier op aarde zou moeten genezen omdat Hij goed is of als we genoeg geloof hebben.
- In het licht van 1 Kor. 13 (bekeken in de hele context ervan) kunnen we zelfs niet anders dan constateren dat, in de ogen van God, de gesteldheid van het hart belangrijker is dan de uitoefening van “de geestelijke gaven”.
- De ‘overwinning’ waarover in deze passage wordt gesproken, is de overwinning over de zonde en de gevolgen ervan, in het bijzonder de lichamelijke dood. Ze zal plaatsvinden bij de “eerste opstanding” (Openb. 20:4-5), bij de terugkeer van Jezus Christus op aarde. Ik raad je van harte aan het hele hoofdstuk (1 Kor. 15) te lezen en te overdenken.
Vertaald uit het Frans met toestemming van het Institut Biblique de Bruxelles (IBB) door Jean-Pierre Borgonjon. Het originele artikel heeft als titel “Ce que le cancer m’a enseigné” en staat op de website van het IBB.