De laatste uren voordat de Heere Jezus sterft geeft Hij Zijn discipelen nog diepgaand onderwijs mee. In Johannes 15 doet Hij dat aan de hand van de metafoor ‘wijnstok en ranken’. Hij vertelt Zijn discipelen dat Hij ze zal gaan verlaten, maar Hij geeft aan dat ze geestelijk aan elkaar verbonden blijven door te zeggen: ‘Blijf in Mij en Ik in u’. Hij legt hen ook uit dat iemand Hem gaat verraden: ‘als iemand niet in Mij blijft wordt hij buitengeworpen’.
Vier beelden (vers 1-3)
- Ik ben de ware wijnstok (1)
Als de Heere Jezus zegt ‘Ik ben de’ dan zegt Hij daarmee ‘Ik ben God en er is geen andere persoon door wie de genade van God in je leven kan komen dan door Mij’. Als je niet verbonden bent aan Mij, dan ben je niet verbonden aan God en dan ben je ook niet onder Zijn genade. Hij is de ware, zuivere en echte Wijnstok en er is alleen leven in Hem. - De Wijngaardenier (1)
Er is een nauwe relatie tussen de ware Wijnstok, de ranken en de Wijngaardenier. De Wijngaardenier is volledig verantwoordelijk voor het planten en verzorgen van de Wijnstok en de ranken; Hij bewerkt de grond, Hij plant de wijnstok, Hij verzorgt de ranken, stimuleert de groei, knipt de dode takken weg en verzamelt de vrucht.
In dit beeld zien we dat alles vanuit God de Vader plaatsvindt. Er zijn twee dingen die de Vader doet die belangrijk zijn voor ons om te weten. Het ene is dat God vruchteloze takken wegneemt, en het andere is dat God vruchtbare takken snoeit. Hij snijdt het levenloze weg en cultiveert het levende. - Elke rank die in Mij geen vrucht draagt, neemt Hij weg (2)
Om deze verzen goed te begrijpen moeten we goed naar de context kijken. Dat is in dit geval dat Judas van de 12 discipelen ‘de nacht is ingegaan’. We moeten de rank van vers 2a zien als een Judas-rank.
Als de Heere Jezus zegt ‘elke rank in Mij’, dan roept Hij ertoe op dat we niet alleen dichtbij Hem zijn, maar dan ook ín Hem moeten zijn. Hij gaat mee in de activiteiten, maar heeft de Heere niet in zijn hart. Judas heeft de kas beheerd, heeft het onderwijs gevolgd, tekenen en wonderen gezien, is met de twaalf en de 70 eropuit gestuurd, maar hij was dood hout. Met andere woorden: hij is religieus en uiteindelijk verloren.
Dat deze rank geen vrucht draagt komt doordat hij dood is. Er is geen leven in dit hout. God de Vader neemt deze rank weg. Als God verzamelt zal er dus een schifting zijn tussen mensen die de Heere kennen en mensen die slechts van Hem gehoord hebben. De Vader pakt het dode hout op, draagt het weg en gooit het in het vuur. - Elke rank die vrucht draagt, reinigt Hij, opdat zij meer vrucht draagt (2)
Een ware gelovige draagt vrucht. In het normale christelijke leven brengt reddend geloof ook vrucht voort. Het is de Vader Die de vrucht verzorgt. Wat de Wijngaardenier nu doet is dat Hij takken snoeit. Dat is het tweede werk van de wijngaardenier. De Vader cultiveert de ware takken.
Het is God die externe ervaringen gebruikt, zodat de discipelen in de Wijnstok blijven. Het is God die bepaald heeft dat een van de discipelen Zijn Zoon zou verraden, dat Zijn Zoon aan het kruis zou sterven en dat de discipelen gedesillusioneerd achter zouden blijven.
Vervolging, tegenspoed en rampspoed komen niet zomaar naar de takken toe. Ze zijn niet doelloos of willekeurig. Het is het werk van de wijngaardenier en ze hebben tot doel om hen meer vrucht te laten dragen.
Het externe werk van de wijngaardenier zet een intern werk in gang en de sappen vanuit de wijnstok zullen de ranken op een krachtige manier beïnvloeden. Het doel van het snoeien van de Vader is het intensiveren van de vereniging met Christus en de sappen van Gods Geest die krachtiger in de gelovigen zullen stromen.
Onze verantwoordelijkheid ( vers 4-5)
‘Blijf in mij’ wordt in dit gedeelte 11 keer gebruikt. Het is het centrale thema in dit gedeelte. Het staat hier beschreven als een opdracht en het betekent in relatie blijven. Het zegt iets over volharden, vertrouwen en gehoorzamen. Hier zien we een beschrijving van geestelijke groei. De Wijngaardenier is volmaakt heerlijk en Zijn werk is nuttig. Maar ook de Wijnstok is volmaakt heerlijk en het blijven in Hem om vrucht te dragen is louter winst.
De Heere Jezus zegt als het ware tegen Zijn discipelen: ‘Zoals een rank in connectie moet blijven met de Wijnstok om vrucht voort te brengen, zo moeten jullie dicht bij Mij blijven om zo een vruchtbaar leven te leven. Ik word verraden en ga jullie verlaten, maar blijf in Mij.’
Een prachtige toezegging volgt hierop. Als jij dicht bij mij blijft dan zal Ik volledig in jou blijven. Het betekent dat als wij tot Hem naderen, Hij tot ons nadert (Jak. 4:8). Als wij de Heere vertrouwen en gehoorzamen, dan zal Zijn volheid in ons zichtbaar worden.
Drie beloften (vers 7-11)
Gebed
Het gebed wordt hier in relatie gebracht met je relatie met Christus, het blijven in de wijnrank.
De Heere Jezus geeft twee voorwaarden aan dit gebed. We zullen in Hem moeten blijven en Zijn woorden zullen in ons moeten blijven.
Als u in Mijn woord blijft, bent u werkelijk Mijn discipelen (Joh. 8:31)
Het resultaat is ‘vraag wat u maar wilt en het zal u ten deel vallen’. Dit heeft niets met rijkdom en gezondheid te maken, maar met het verheerlijken van God.
Hierin wordt Mijn Vader verheerlijkt (8).
Het gebed zal gekenmerkt worden door een gerichtheid op de eer van God de Vader en God de Zoon. Door het gebed zien we waar het hart echt op gericht is en dat is op de heerlijkheid van God. In de context van dit gedeelte zal het gebed zijn: ‘Heere, wat er ook gebeurt in mijn leven, ik wil in U blijven. Heere, geef mij meer van Uw liefde en vreugde. Heere, dat Uw liefde en vreugde meer mijn liefde en vreugde mogen zijn.’
Liefde
De Heere Jezus is naar Zijn discipelen duidelijk geweest. Hij zei: ‘Ik ga jullie verlaten en één onder jullie is geen ware discipel. Mijn Vader zal dode takken weghalen en levende takken snoeien. Ik geef jullie de opdracht om in Mij te blijven. Door in Mij te blijven mogen jullie leren om van Mijn liefde te genieten.’
Zoals Vader en Zoon volmaakt genieten van een volmaakte onderlinge liefde, zo mogen wij heerlijk genieten van de liefde van Christus.
Zoals de Vader Mij liefgehad heeft, heb ook Ik u liefgehad; blijf in Mijn liefde (9).
De Vader heeft de Zoon lief met een volledige, diepe, constante en gepassioneerde liefde. Zo houdt de Heere Jezus van ons. Deze liefde motiveert om in Zijn liefde te blijven.
Blijdschap
Alles wat de Heere Jezus spreekt en doet is bedoeld om blijdschap te geven aan Zijn mensen.
Deze dingen heb Ik tot u gesproken, opdat Mijn blijdschap in u zal blijven (11a).
Dat geldt echter voor het hele Woord van God. Want door Zijn Woord ontmoet je een drie-enig God. Als je een ijverige student van Gods Woord bent, dan vind je in Gods Woord voldoende reden tot blijdschap.
‘Uw getuigenissen zijn mijn bron van blijdschap’ (Psalm 119:24).
‘Want Uw wet is mijn bron van blijdschap’ (119:77).
‘Als Uw wet niet mijn bron van blijdschap geweest was, dan was ik in mijn ellende vergaan’ (119:92).
‘Maar uw geboden zijn mijn bron van blijdschap’ (119:143).
In mijn huwelijk maakt het mij blij om dingen voor mijn vrouw te doen. Dat heeft twee redenen.
De eerste reden is dat ik het fijn vind om dingen voor haar te doen, omdat ze mijn vrouw is. Ik leer haar hierdoor beter kennen en we worden steeds meer tot elkaar aangetrokken. Dat maakt mij blij.
Ik weet ook dat zij blij wordt als ik dingen voor haar doe en omdat ik weet dat het haar blijdschap geeft, maakt het mij blij. Haar vreugde wordt mijn vreugde en mijn vreugde wordt haar vreugde. Jezus zegt: Mijn blijdschap is onze blijdschap en het is een volkomen blijdschap. Het is complete blijdschap, je beker zal overvloeien.
In dit gedeelte kunnen we leren dat groeien in geloof te maken heeft met het verbonden zijn aan Christus’ liefde en vreugde. Ik ben geschapen om van Hem te genieten. Dan ben ik daar waar ik zijn moet. De wijnstok die volmaakt heerlijk is, is de plaats om te groeien. De Wijngaardenier is volmaakt heerlijk en gebruikt omstandigheden om te komen tot groei. De vrucht die zichtbaar wordt in ons leven is geestelijke groei: Zijn liefde en vreugde wordt steeds meer mijn liefde en vreugde.
Bovenstaand artikel is een samenvatting van de lezing die de auteur gehouden heeft tijdens de CPC-Mannendag op 25 maart 2023 in Heverlee.