Rechtvaardig is de HEERE in al Zijn handel
Een van de belangrijkste vragen in ons leven is: Hoe kan ik als zondig mens voor een heilig God verschijnen? Hoe kan een volkomen rechtvaardige Rechter een volkomen schuldige en veroordeelde misdadiger ooit rechtvaardigen? Met die vraag worstelde Maarten Luther (1483-1546) ook.
Hij studeerde rechten in Erfurt (Duitsland) toen hij op een dag werd overvallen door een heftige onweersbui. Op een gegeven moment sloeg de bliksem dicht bij hem in op de grond. In grote angst riep hij uit: “Laat mij niet sterven; laat mij nog leven. Dan zal ik monnik worden en al mijn jaren zal ik bidden, en vasten, en armoe lijden. Mijn leven zal zijn voor God alleen!” Hij hoopte op die manier vrede te vinden voor zijn onrustige hart. Met al zijn pogingen om goed te leven, bleef de onrust echter knagen. Hij beklom zelfs op zijn blote knieën een marmeren trap in Rome. Maar hoe moe hij ook werd, hoe pijnlijk zijn knieën ook schaafden langs de harde stenen, zijn ziel vond geen rust. Toen is hij heel intensief de Bijbel gaan lezen. In de brief aan de Romeinen ontdekte hij het antwoord waar hij naar zocht: dat God zondaren door het Evangelie rechtvaardig maakt. Dat is dus niet iets wat je zelf moet presteren of moet maken, nee, God schenkt dat. Door het geloof in het Evangelie word je rechtvaardig: ‘Maar de rechtvaardige zal uit het geloof leven’ (Rom. 1:17). Toen Luther eindelijk de waarheid begreep van de rechtvaardiging door geloof alleen, werd hij overweldigd met een diepe blijdschap over het Evangelie. Luther zegt: Toen ik dat begreep, voelde ik me helemaal herboren.
Goed nieuws
De doctrine van de rechtvaardiging is het grote verschilpunt tussen het christendom en alle andere godsdiensten. Alle andere religies zijn gebaseerd op een gedachte dat ‘goden’ boos zijn op de mens en gestild moeten worden. Door gehoorzaamheid aan regels en het herhaaldelijk brengen van offers wordt de woede onderdrukt.
De reden waarom de rechtvaardigmakingsleer zo kostbaar is, is dat ieder mens vergeving nodig heeft. Je komt niet in de heerlijke rust van rechtvaardiging door het te verwachten van jezelf, je intenties of je inspanningen. Hier raken we de kern van het christelijke geloof.
Stel je voor dat iemand een school binnenstapt met een geweer en in koelen bloede 5 kinderen vermoordt. Deze man wordt door de politie overmeesterd en aangehouden. De misdadiger komt voor de rechter en wordt schuldig bevonden. Na beraad komt de rechter tot de volgende uitspraak: “Deze man heeft een vreselijke misdaad begaan, maar ik ben een liefdevolle rechter en verklaar hem bij deze onschuldig.” Deze rechter zal direct uit zijn positie ontheven worden en zal zelf beschouwd worden als misdadiger.
Maar hoe kunnen schuldige kinderen van Adam ooit staan voor de rechtvaardige Rechter van hemel en aarde? Hoe kan onze onrechtvaardigheid verenigd worden met Zijn heilige rechtvaardigheid? Hoe kan een rechtvaardig God ooit blij met ons zijn?
Daarvoor is een Plaatsvervanger voor ons gestorven. In Gods hemelse rechtszaal is Hij een rechtvaardige Rechter Die levenslange misdadigers vrijspraak kan verlenen. Onze schuld is toegerekend aan Zijn geliefde Zoon. Iemand heeft voor de zonde van de zondaar betaald. Aan het recht moest voldaan worden. Het is door het rechtvaardige leven en de plaatsvervangende dood dat de Heere Jezus het voor ons mogelijk heeft gemaakt om door God vergeven en rechtvaardig verklaard te worden. Dit is het goede nieuws! De Heere Jezus ‘heeft Zelf onze zonden in Zijn lichaam gedragen op het kruishout’ (1 Petr. 2:24). Toen Luther deze wonderlijke ruil ontdekte – mijn zonden voor Zijn gerechtigheid – ging voor Luther naar eigen zeggen de poort van het paradijs open.
Toerekenen
Rechtvaardiging is een juridische handeling en betekent ‘rechtvaardig verklaren’, ‘onschuldig verklaren’, ‘niet schuldig verklaring’ of ‘een verandering van status voor God’. De rechtvaardigmaking bestaat uit twee delen. Allereerst betekent het dat we de straf op de zonden van het verleden, heden en de toekomst niet hoeven te dragen Onze zonden worden ons niet toegerekend, omdat ze Christus zijn toegerekend. Er is geen verdoemenis voor hen die in Christus Jezus zijn (Rom. 8:1). Dit betekent dat er geen beschuldigingen tegen ons ingebracht kunnen worden (Rom. 8:33-34). Wanneer God ons rechtvaardigt, schenkt Hij ons volledige vergeving van zonden.
Het tweede aspect van de rechtvaardiging is dat Christus’ gerechtigheid aan ons wordt toegerekend. We zijn door het geloof in Gods ogen een rechtvaardige, een heilige en een volkomen verloste. Niet op grond van onze gerechtigheid of heiligheid, maar op basis van de volmaakte gerechtigheid van Christus (Rom. 3:21-22). Door genade zijn we verenigd met Christus en onze identiteit is in Hem. Alle geestelijke zegeningen van het Evangelie stromen naar ons toe omdat we een eenheid met Christus vormen.
Het volgende voorbeeld maken beide kanten van de rechtvaardigmaking duidelijk. Je kunt een miljoen schuld op de bank hebben staan. Op een dag komt er iemand die voor jou de schuld aflost. Je saldo is nu nul. Hij betaalt die 1 miljoen. Maar met een saldo van nul, ben je wel verlost van je schuld, maar je hebt nog niet voldaan aan de eis. De eis was 1 miljoen als positief saldo. Diezelfde persoon stort op je rekening nog eens 1 miljoen. Hij lost niet alleen jouw schuld af, maar zorgt voor jou ook voor een positief saldo.
Ontvangen
Moet ik iets doen om deze rechtvaardigheid te verdienen? Rechtvaardigend geloof is niet iets ‘doen’, het is eerder het opgeven om iets te doen en eenvoudig terugvallen op de genade van God. Er was eens een zuster die door een geweldige strijd heen is gegaan voordat ze rust vond in Christus. Terwijl ze zich bewust was van haar verloren toestand en alles probeerde om te voorkomen dat ze naar de hel zou gaan, kwam ze erachter dat ze terrein verloor; ‘Ik had het gevoel dat ik met mijn vingertoppen aan de rand van een afgrond hing. Onder mij was de hel. Ik wilde niet naar de hel en ik had me helemaal uitgeput om maar niet naar de hel te gaan. Tenslotte kon ik het niet langer volhouden. Ik liet los en viel…rechtstreeks in de liefdevolle armen van Jezus. Dat is geloof!1 We worden gered door het geloof in de Heere Jezus Christus. Het is je vertrouwen stellen op de Heere Jezus Christus.
Nederigheid
De leer van de rechtvaardigmaking breekt het gebouw van de zelfverheerlijking af. Het breekt de menselijke trots af. Het verwijdert iedere gedachte die je vertelt dat je iets hebt gedaan om het te verdienen. Deze waarheid leidt je naar nederigheid. Het is dus genade om te begrijpen wat de leer van de rechtvaardiging zegt over jou, over wie je was, wat je verdiende, en wat je leven zou zijn geweest zonder Gods rechtvaardig handelen.
Eindnoot:
- Charles Leiter, Rechtvaardiging en wedergeboorte
Dit artikel is eerder verschenen in Het Zoeklicht.