Een gelovige waarin geen bedrog is?
‘De volgende dag wilde Jezus weggaan naar Galilea en Hij vond Filippus en zei tegen hem: Volg Mij. Filippus nu kwam uit Bethsaïda, uit de stad van Andreas en Petrus. Filippus vond Nathanaël en zei tegen hem: Wij hebben Hem gevonden over Wie Mozes in de wet geschreven heeft, en ook de profeten, namelijk Jezus, de zoon van Jozef, uit Nazareth. En Nathanaël zei tegen hem: Kan uit Nazareth iets goeds komen? Filippus zei tegen hem: Kom en zie. Jezus zag Nathanaël naar Zich toe komen en zei over hem: Zie, werkelijk een Israëliet in wie geen bedrog is. Nathanaël zei tegen Hem: Vanwaar kent U mij? Jezus antwoordde en zei tegen hem: Voordat Filippus u riep, toen u onder de vijgenboom was, zag Ik u. Nathanaël antwoordde en zei tegen Hem: Rabbi, U bent de Zoon van God, U bent de Koning van Israël. Jezus antwoordde en zei tegen hem: Omdat Ik tegen u gezegd heb: Ik zag u onder de vijgenboom, gelooft u. U zult grotere dingen zien dan deze.’ (Joh. 1:44-51)
We gaan terug naar een gebeurtenis van zo’n 2000 jaar geleden. Twee van de discipelen van Johannes de Doper besluiten achter Jezus aan te gaan. Andreas, Simon Petrus en Filippus uit Betsaïda gaan achter de Man aan Die is aangewezen als ‘het Lam’ Dat navolging verdient. Filippus vertelt het weer door aan Nathaniël; want als het hart ergens vol van is… Deze Nathanaël is echter heel kritisch. Zijn theologie lijkt in ieder geval wel te kloppen: ‘Kan uit Nazareth iets goeds komen…?’ Filippus nodigt hem vervolgens uit om dan zelf een kijkje te komen nemen. Nathanaël is direct onder de indruk als Jezus haarfijn zijn karakter en zijn eigenschappen beschrijft. Daarbovenop komt ook nog dat Hij precies weet waar hij zat, namelijk onder de vijgenboom. Dit kan niet!
Maar, dit kan wel omdat Jezus niet ‘zomaar een man’ is.
‘In het begin was het Woord en het Woord was bij God en het Woord was God. Dit was in het begin bij God. Alle dingen zijn door het Woord gemaakt, en zonder dit Woord is geen ding gemaakt dat gemaakt is. In het Woord was het leven en het leven was het licht van de mensen’ (Joh. 1:1-4).
Jezus weet Nathanaël op mooie wijze te typeren; dit is in Israël een bijzondere! In tegenstelling tot vele anderen, is er in hem géén bedrog. Sommige mensen betalen veel geld voor een zogenaamde ‘total bodyscan’. Ze vullen vragenlijsten in, krijgen bloedonderzoek, of voor wie wil betalen zelfs een dure ct-scan om te checken of er niets aan scheelt. Op geestelijk vlak heeft Jezus dat al in één oogopslag gezien; zelfs vanaf enige afstand.
Jezus (door)ziet jou
Om maar gelijk dichtbij te komen: Jezus ziet ook jou. Hoe zou Hij jou typeren? Wat zou je überhaupt willen dat Hij over je zegt? Ja, onze grote God ziet jou! Hij doorgrondt en kent jou, begrijpt van een afstand al jouw gedachten (Ps. 139). Zijn ogen gaan zelfs over de gehele aarde om Zich sterk te bewijzen aan wie het hart volkomen is aan Hem (2 Kron. 16:9). Op deze enorme aarde, met daarop miljarden mensen, is Hij toch in staat om het individu te zien en jouw gebeden te horen. Enerzijds is dat soms troostend, anderzijds ook wel ontdekkend voor hen die denken iets voor Hem verborgen te kunnen houden. Dat is een onmogelijke dwaasheid.
Jezus licht ook de gemeente door
Als we dit nog wat breder trekken: Jezus zag en ziet ook de gemeenten. Ik ken jouw situatie niet, maar de gemeente waartoe je behoort, lijkt op het oog misschien best aardig. Maar…. wat vindt Hij er eigenlijk van? Als Hij de gemeente doorlicht, wat komt er dan naar boven? Hij kent al de geheimen en ook de voor het oog verborgen conflicten. In Openbaring 2 en 3 weet Hij – met ogen als van een vuurvlam – zeven verschillende gemeenten heel precies te typeren. Hij doet dat tot in de kleinste details. Hij prijst hun volharding, weet wat voor goeds ze voor Hem doen en ook wat ze voor Hem hebben doorstaan. Maar Hij ziet het ook wanneer een gemeente onterecht zelfbewust en zelfingenomen is, als er misleiding getolereerd wordt of als er gebrek aan liefde voor Hem is. Zelfs terwijl alles van buiten misschien nog wel in orde lijkt, en de vaste vormen er nog steeds zijn, doorziet Hij wat er werkelijk speelt. Soms moet er kennelijk zelfs de concrete oproep zijn om te stoppen met liegen; dat hoort niet bij een gelovige (Kol. 3:9).
Jezus laat Zichzelf zien
Dan het mooiste aspect: Jezus laat Zichzelf zien! Jezus kan kennelijk wel tegen onze kritische, wellicht zelfs soms wat sarcastische vragen. Als Nathanaël vraagt: Kan dit dan überhaupt wel, iets goeds uit Nazareth? Desondanks, of misschien juist wel vanwege het hebben van ‘het hart op de tong’, ziet Hij hem als iemand zonder bedrog. Nathanaël is vervolgens direct en dan ook helemaal ‘om’. Jezus weet Hem haarscherp te plaatsen en te typeren. Daarna volgt ook gelijk de belijdenis: “Jezus U bent Rabbi, de Zoon van God, de koning van Israël”. Dit kan Nathanaël alleen maar zeggen, omdat zijn ogen hiervoor geopend zijn. Jezus doet in de ontmoeting niets liever dan Zichzelf ‘laten zien’.
In Efeze 4 staat dat bekende gedeelte: ‘maar dat wij, door ons in liefde aan de waarheid te houden, in alles toe zouden groeien naar Hem Die het Hoofd is, namelijk Christus. Van Hem uit wordt het hele lichaam samengevoegd en bijeengehouden door elke band die ondersteuning geeft, overeenkomstig de mate waarin ieder deel werkzaam is. Zo verkrijgt het lichaam zijn groei, tot opbouw van zichzelf in de liefde.’ (Ef. 4:15-16)
In de (gemeente) praktijk
Wat betekent het in de gemeente concreet dat we zijn gegeven om elkaar te ondersteunen? Dat kent natuurlijk vele aspecten. Maar met betrekking tot transparant zijn: kent iemand in de gemeente eigenlijk wel jouw verhaal en jouw geestelijke wandel? Het zou een zegen zijn als we niet iets proberen hoog te houden wat we in werkelijkheid niet zijn. Dat is namelijk verre van transparant. Zoals het in Jesaja 66 staat: Hij heeft juist oog voor de ellendige, de verslagene, degene die voor Zijn Woord beeft. Dat is dus eigenlijk iemand zonder bedrog en het niet doet voorkomen dat hij of zij het zelf allemaal wel in eigen kracht voor elkaar weet te krijgen. Dus niet halfslachtig, maar in álle oprechtheid worden we opgeroepen om dagelijks onze Heer en Heiland te volgen.